اگر هر کسي با آدرس و شناسنامه ويژه خود به فعاليت در فضاي مجازي بپردازد، طبيعي است مسووليت رفتار خود را نيز به عهده مي گيرد.

وايمکس نيوز- رمضانعلي سبحاني فر، يکي از اعضاي کارگروه تعيين مصاديق محتواي مجرمانه که رياست کميته مخابرات مجلس شوراي اسلامي را نيز برعهده دارد، در گفت و گو با روزنامه جام جم در رابطه با ضعف فيلترينگ کشور گفت: يک موضوع را فراموش نکنيد و آن اين که فيلترينگ فقط در ايران نيست. در همه کشورها بحث فيلترينگ مطرح است. ما حتي در آمريکا هم فيلترينگ را داريم، خيلي هم زياد؛ اما اولويت ها در فيلترينگ متفاوت است.

آنچه امروز مطرح است، نه اصل حذف فيلترينگ، بلکه روش هاي اعمال آن و اولويت هاست
وي ادامه داد: در ايران، مسايل ديني، اعتقادي و اخلاقي براي ما حساسيت بيشتري دارد و همين مولفه هاي فرهنگي خود را در سياست هاي فيلترينگ هم به نمايش مي گذارد و اصلا جامعه نمي پذيرد فرهنگ اين کشور بخواهد مورد هجمه و توهين قرار بگيرد و مسوولان هم دست روي دست بگذارند. اما براي کشوري مثل آمريکا ممکن است بحث هاي امنيتي در حوزه فيلترينگ اولويت بيشتري داشته باشد. بنابراين فيلترينگ همه جا هست، اما آنچه امروز مطرح است، نه اصل حذف فيلترينگ، بلکه روش هاي اعمال آن و نيز اولويت هاست. به عقيده من، ما بايد در حوزه نرم افزاري و سخت افزاري دانش خود را بالا ببريم تا کاربرد فيلترينگ افزايش يابد.

اينترنت مانند چاقويي است که هم مي تواند کارکرد مفيد داشته باشد و هم کارکرد مضر
سبحاني فر افزود: در اين که مسوولان بايد فناوري هاي نوين را بپذيرند، ترديدي نيست، اما نمي توان اين واقعيت را هم ناديده گرفت که بعضي از فناوري هاي جديد به فرهنگ، اخلاق و هنجارهاي اجتماعي آسيب وارد مي کند. بنابراين حساسيت ها ناشي از اين آسيب هاست. زماني که اينترنت وارد کشورمان شده بود، برخي مي گفتند اين فناوري به نفع ما نيست و مخرب است، بنابراين اصلا نبايد از آن استفاده کنيم. با اين حال يک ديدگاه اين بود که اينترنت مانند چاقويي است که هم مي تواند کارکرد مفيد داشته باشد و هم کارکرد مضر.

رييس کميته مخابرات در ادامه تصريح کرد: در همين ارتباط، بحث هاي فراواني در محيط هاي دانشگاهي و محافل مختلف درگرفت و در نهايت تاکيد بر اين شد که همزمان با ورود اينترنت و فراگيرشدن آن بايد بسته هاي فرهنگي لازم براي استفاده صحيح از اين فناوري را نيز آماده کنيم و ضمن ممنوعيت آن جنبه هايي از فضاي مجازي که اثر تخريبي دارد، امکان استفاده از وجوه ديگر اين فناوري را فراهم کنيم. بنابراين امروز اگر بحثي درباره نحوه منع دسترسي به جنبه هاي غيرمفيد اينترنت مطرح مي شود، نبايد به گونه اي باشد که اصل استفاده از اينترنت و زمينه هاي مثبت استفاده از آن ناديده گرفته شود.

وي در رابطه با برنامه‌هاي دولت در حوزه فضاي مجازي گفت: هدف دولت حرکت به سوي مسيري است که بتوانيم تا آنجا که ممکن است امکان دسترسي به وجوه مفيد فضاي مجازي را تسهيل کرده، ولي جلوي محتواي مضر را بگيريم. مثلا درباره فيلتر کردن وي چت آنچه باعث نگراني عمده بود، امکان شناسايي افرادي در شعاع 500 متر در اين نرم افزار بود که خب حساسيت هاي زيادي را برانگيخت، اما امروزه مي بينيم که گفته مي شود متخصصان کشورمان مي توانند با روش هايي از مذاکره با ديتاسنتر گرفته تا ابزارهاي به روز ديگر، اين امکان خاص را محدود کنند به گونه اي که به ديگر ابعاد استفاده از وي چت خللي وارد نشود. خب اينها نشان مي دهد که مي شود تلاش ها براي تفکيک هر چه بهتر محتواي مفيد و مضر اينترنت را بيشتر کرد.

تعداد کمي از مردم براي دسترسي به محتواي مخرب از فيلترشکن استفاده مي کنند
وي در رابطه با اعتبار 50 ميليون دلاري آمريکا براي مقابله با فيلترينگ در ايران گفت: من اطلاعي درباره هزينه هاي فيلترينگ در کشور ندارم، اما همان طور که گفتيد، با سرمايه گذاري هايي که در بيرون از کشور صورت مي گيرد، فيلترشکن ها امروزه با قيمت هاي پاييني در اختيار شهروندان قرار دارد. تنها راه حل براي مقابله با اين روند و خروج ارز از کشور با چنين ابزارهايي، دستيابي به فناوري هاي جديد است. تعداد بسيار کمي از مردم براي دسترسي به محتواي مخرب موجود در فضاي مجازي از فيلترشکن استفاده مي کنند. در مقابل، بسياري از شهروندان به دنبال محتواي مفيد هستند و نبايد اين جمعيت کثير به دليل سوءاستفاده گروهي محدود از فناوري هاي روز محروم شوند. بنابراين باز هم تاکيد مي کنم بهترين راه اين است که قدرت خود را براي استفاده بهتر از فناوري هاي روز افزايش دهيم.

سبحاني فر ادامه داد: مهم ترين نياز در حوزه به روزرساني ابزارهاي فيلترينگ، تخصيص اعتبارات است. قرار بر اين بود در دو ساله اول برنامه پنجم توسعه يعني تا سال 91، شبکه ملي اطلاعات که رهبر معظم انقلاب نيز بر آن تاکيد داشتند به بهره برداري برسد، اما سال 92 هم رو به پايان است و خبري از بهره برداري از اين شبکه نيست. اگر اين شبکه وجود داشته باشد، آن وقت هر کسي با آدرس و شناسنامه ويژه خود به فعاليت در فضاي مجازي پرداخته و طبيعي است مسووليت رفتار خود را نيز به عهده مي گيرد. يکي از مشکلات امروز ما اين است که بسياري از کاربران اينترنت با هويتي غيرواقعي به ارسال و استفاده از داده ها مي پردازند. اين مشکل مثل اين مي ماند که در همين شهر تهران همه مردم بدون شناسنامه و بدون امکان تعقيب و بررسي تخلفات احتمالي زندگي کنند. خب به نظر شما در چنين شرايطي اصلا مي شود به زندگي بي دغدغه ادامه داد؟ بنابراين بايد با استفاده از روش هاي جديد، فضاي مجازي را براي همه امن کرد.

وي در رابطه با نحوه فعاليت کارگروه تعيين مصاديق محتواي مجرمانه، گفت: براي بررسي مصاديق، يک کارگروه کارشناسي، بدقت فضاي مجازي را رصد کرده و شکايت هاي احتمالي را بررسي مي کند، سايت ها را بررسي کرده و در نهايت تصميمات متکي بر اسناد و نظرات کارشناسي اخذ مي شود. در جريان اين بررسي ها معلوم مي شود مثلا يک محتواي مشخص بررسي شده، آيا مصداق جرم است يا نه؟ اگر پس از راي گيري مشخص شد که مصداق جرم است، حال سوال اينجاست که بايد به تذکر اکتفا کرد يا نه؟ بايد مطلب ياد شده را حذف کرد و گاهي هم نظر اين است که به دليل ابعاد گسترده يک مشکل، کل سايت بايد فيلتر شود. بنابراين تصميمات در اين کارگروه متکي بر نظرات کارشناسي و با نگاهي به ميزان آسيبي که جامعه از بابت انتشار يک محتواي نامناسب متحمل مي شود، گرفته شده و با در نظر گرفتن شرايط اعمال مي شود.

سبحاني فر ضمن بيان اين مطلب که اگر بتوانيم از ابزاري استفاده کنيم که بخش هاي مفيد و مضر فيسبوک قابل جداسازي باشد، مي توانيم از آن استفاده کنيم، ادامه داد: اما احتمالا فناوري مورد نياز براي اين امر در اختيارمان قرار ندارد. من تاکيد مي کنم کسي نمي خواهد مردم را از امکاناتي که کاربردهاي مطلوب دارد، محروم کند، اما خب چرا نبايد برويم سراغ شبکه هاي داخلي و با تقويت آن از فوايدش بهره ببريم؟ به نظر من اگر جايگزين هاي داخلي را بتوانيم گسترش دهيم، آن وقت بسياري از موضوعاتي که امروزه مطرح مي شود ديگر چالش برانگيز نيست.